دردی بنام پیشبینیهای غیرواقعی ارقام فرابودجه:
پیشتر در بودجه عمومی کشور، بخشی از موارد فرابودجهای بود به این معنی که بخش قابلتوجهی از ارقام در بودجه عمومی انعکاس نمییافت. مثلا موضوع هدفمندی یارانهها که مبلغ ۷۵۶هزار میلیارد تومان میشد یا نفتی که به دستگاهها میدادیم، در بودجه عمومی دیده نمیشد. بودجه۱۴۰۴ که در ابتدا با هدف شفافسازی و گنجاندن فرابودجه در قالب بودجه عمومی تدوین شده بود، پس از بررسی و تصویب مجلس بار دیگر به شیوه غیرشفاف سالهای قبل بازگشت.بررسیها نشان میدهد با این تغییرات کسری بودجه سال ۱۴۰۴ به رقم ۵۸۰ همت میرسد. بخش بزرگی از کسری بودجه مربوط پیشبینیهای غیرواقعی ارقام فرابودجه است که در جداول بودجه لحاظ نشده و با وجود تاکید بر واقعیسازی ارقام، مبنای قیمت نفت بهدلیل افت قیمت آن، بیشبرآورد شده و وضعیت ارز ترجیحی نیز با ابهام مواجه است.حمید پورمحمدی، رئیس سازمان برنامه و بودجه، در رابطه با علت جداشدن دوباره فرابودجه از بودجه، به صورت رسمی اعلام کردکه «ما فرابودجه را جدا نکردیم. اما مباحث مطرحشده در مجلس باعث شد این ارقام از جداول خارج شوند".آنچه در عمل و با مداخله مجلس رخ داد، خارج شدن یکپنجم درآمدها و هزینههای دولت از دسترس بود. دستکم 7.5میلیارد یورو از درآمدهای نفتی کشور، در مقولهای با عنوان «طرحهای خاص» مربوط به نیروهای مسلح مورد هزینه قرار میگیرد؛ اما این درآمدها و هزینهها اگرچه در قانون بودجه حضور دارند اما از جداول کلان بودجه خارج شدهاند.
کد خبر: ۳۹۷۸۰۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۱/۳۱
دکتر حمیدرضا قاسمی، کارشناس اقتصادی:
دولت چهاردهم علاقه زیادی به آزادسازی و افزایش قیمت و شوک درمانی ارزی را از خود نشان داده است. باید به آنها گفت چرا از اصحاب رانت شروع نکردند؟ چرا برای آزادسازی دنبال چیزهای دیگری هستید و افزایش قیمتها را فقط جایی که سمت مردم دیوار کوتاه مردم وجود دارد میگذارید؟! نرخ فقر در ایران به بیش از ۳۰ درصد رسیده و مکررا در باره این موضوع هشدار دادیم، اما آنچه که در صحن مجلس اتفاق میافتد، اصلا توجه به این هشدارهای کارشناسی نیست و بلکه به نظر میرسد بیشتر مبتنی بر چانه زنی بر سر توزیع رانت است و فرودستان مغفول ماندگان لابیهای مجلس هستند. جمعیت زیر خطر فقر غذایی، در سال ۹۶ بیش از ۲۶ میلیون نفر بوده و در سال ۱۴۰۰ به ۳۲ میلیون نفر رسیده است. بر اساس این آمار فقط دو دهک بالای جامعه ما میتوانند سبد مطلوب غذایی داشته باشند. در سال ۹۶ بالغ بر ۴۰ درصد جامعه از تامین این سبد عاجز بودند و این رقم در سال ۱۴۰۱ به ۸۰ درصد افراد جامعه تسری پیدا کرد. در سال ۱۴۰۲ این رقم کمی بهتر شد و به رقم فاجعه بار ۷۰ درصد رسید؛ یعنی ۷۰ درصد جامعه قدرت اینکه سبد مطلوب غذایی داشته باشند ندارند. سال ۱۴۰۳، نسبت به سال ۹۰ جمعیت فقیر کشور ۱۰ میلیون نفر بیشتر شده است. اما در بودجه ۱۴۰۳ آنچه که به فقرا اختصاص پیدا کرده بود، معادل همان چیزی بود که سال ۹۰ به فقرا اختصاص داده شد.
کد خبر: ۳۹۶۹۰۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۹/۰۶
بر اساس مستندات دیوان محاسبات:
دیوان محاسبات کشور دو گزارش مهم خود را به تازگی منتشر کرده است. این نهاد گزارش تفریغ بودجه در سالهای ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ را که به بررسی جزئیات عملکرد بودجهای دولت در این سالها میپردازد، منتشر کرد. آمارهای این گزارش حاکی از آن است که کسری بودجه دولت در سال۱۴۰۱ برابر با ۴۳۷هزار میلیارد تومان و در سال۱۴۰۲ برابر با ۵۹۳ هزارمیلیارد تومان بوده است. بررسیها نشان میدهد دولت برای پوشش دادن کسری بودجه خود در سال۱۴۰۲ بیش از دوبرابر سقف قانونی به انتشار اوراق مالی و ایجاد بدهی پرداخته است. از نکات مهم دیگر گزارش تفریغ اینکه میزان تحقق بودجه مربوط به توزیع عادلانه و رفع تبعیض و ارتقای سطح مناطق کمتر توسعهیافته حدود ۴هزار میلیارد تومان کمتر از قانون است. همچنین در گزارش تفریغ۱۴۰۲ اشاره شده که نهاد ریاستجمهوری در این سال بدون پایبندی به احکام قانون، بودجه خود را افزایش داده است. به این ترتیب به نظر میرسد حتی نهاد ریاستجمهوری هم به سند مالی دولت تعهد عملی نداشته است.
کد خبر: ۳۹۶۸۳۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۳۰
عجیب، اما واقعی، کمک به هزینه جانبی نانواییها نه یارانه نان:
دولت برای تثبیت قیمت نان در سال جاری حدود ۱۸همت به نانواییها اعطا کرده که این یارانه از منابع بانک سپه تامین شده است. البته این منابع نه در قالب یارانه نان، بلکه بهعنوان کمک برای هزینههای جانبی نانوایان خرج شده است. این در حالی است که عدم تامین مالی دولت برای مسائل مهمی در برنامه هفتم توسعه، از جمله مساله ناترازی بانکها، بهینهسازی مصرف انرژی، سرمایهگذاری در حوزه زیرساخت نفت و گاز، تعهدات دولت به سازمان تامین اجتماعی و... از مهمترین نقاط ضعف بودجه به شمار میرود.نکته قابل توجه اینکه این بار مالی، نه در بودجه سال جاری ثبت شده بود و نه مصوبه سران سه قوه بوده، بلکه در حال حاضر تنها بهعنوان بدهی دولت به بانک سپه ثبت شده است. قرار بود که در قالب یک بند الحاقی به تبصره یک بودجه سال آینده این رقم به ۱۹ همت افزایش یابد که البته در کمیسیون تلفیق این تبصره حذف شد.
کد خبر: ۳۹۳۶۷۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۰۳
لایحه بودجه ۱۴۰۳ یا رفع تکلیف؟
لایحه بودجه ۱۴۰۳ این روزها محور اصلی بحثها و تحلیلهاست در همین راستا نشست بررسی لایحه بودجه ۱۴۰۳در مرکز پژوهشهای اتاق ایران برگزار شد و کارشناسان و صاحبنظران از جوانب گوناگون به بررسی این لایحه پرداختند. سلاح ورزی رئیس اتاق ایران در این باره می گوید که «اگر بخواهیم بودجه را برنامه دخل و خرج دولت و اداره امور دیوانی و کنترل وزارتخانهها و راهی برای پرداخت حقوق کارکنان دولت در نظر بگیریم، شاید بودجه ۱۴۰۳، بودجه خوبی باشد بخصوص که نسبت به سال قبل، اعداد متعادلتر شده و کسری تراز عملیاتی از ۴۵۵ همت به ۳۰۵ همت کاهشیافته و دولت هزینهها را متعادلتر کرده است؛ ولی به بهای نامتعادلتر شدن بودجه تولید و بودجه بنگاههای اقتصادی و خانوارها.»
کد خبر: ۳۹۳۱۶۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۹/۲۱
تداوم غلوها و بلوف های سیاسی- مدیریتی درباره لایحه بودجه ۱۴۰۳:
باید بپذیریم که هیچ ماست فروشی از ترشی ماست خود حرف نمی زند. هیچ هواداری بی علت نیست حتی هواداری زیاده از حد برخی از نمایندگان مجلس از دولت. بخش زیادی از نمایندگان مجلس، دانش و مهارت کافی درخصوص بودجه را ندارند و صرفا حرافی می کنند و ... . چه بخواهیم و چه نخواهیم، با توجه به ساخت ناتراز اقتصاد در کشور ، شرایط خاص تولید ملی و غیره، تورم شدید را در سال ۱۴۰۳ داریم. البته شدت ان کمتر از سال ۱۴۰۲خواهد بود. بر این قاعده کسی بیاید و چند میلیمتر پر لیوان را ببیند و با نگاهی مثلا مثبت به مسئله بنگرد، از دید ما نه تنها قابل قبول نیست ، بلکه جای نقد هم دارد. ضمن تمکین به قانون ، بدون پرده عرض می کنیم که بخش زیادی از نمایندگان فعلی مجلس، توانمندی و صلاحیت حضور در پارلمان را نداشته و ندارند. حال اگر قصد اجرای ظاهری قانون وجود دارد یا دنبال دموکراسی به هر قیمت هستیم، بحث دیگری است.
کد خبر: ۳۹۳۱۱۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۹/۱۸
برنامه پیشنهادی یا تصورات، تخیلات و توهمات مدیران دولتی؟!
کشور با وجود تذکرات مکرر و پیوسته دلسوزان نظام درخصوص ضعف حوزه نظارت و ارزیابی، متاسفانه همچنان با کم حساسیتیها در این موضوع، روبرو است. ضعف سازمانهای نظارت و بازرسی، سلیقه گرایی، خودمحوری و اهمال را بشدت دامن زده و مدیران دولتی، خود را مکلف و متعهد به اتمام برنامهها و تعهدات قانونی در یک بازه زمانی معین و با کیفیت و سطح پوشش برنامه ریزی شده، نمیدانند. تحقق ۲۵-۳۰ درصدی اسناد توسعه پنج ساله در کشور، چه معنایی میتواند داشته باشد جز قصور، تقصیر، اهمال و ترک فعل (تمرکز بحث بر فساد نبوده و بر تخلف قرار دارد). بهره وری از قانون برنامه سوم توسعه به بعد، چقدر تحقق یافته است؟ چرا کسی دستگاههای ذی ربط و مدیرانش را به سیخ و صلابه نکشید و مطالبه گری نکرد؟ حالا قالیباف خوش خیال فکر میکند که آنچه را که روی کاغذ آورده و مصوب کرده اند، قرار است اجرایی شود؟ آقای قالیباف خوش خیال کم اطلاع، رشد ۸ درصدی در اقتصاد، میدانی یعنی چه؟ میدانی در بحث خودرو، مجددا سرت را زیر برف کردند و تو نفهمیدی که درب روی همان پاشنه دارد میچرخد؟ میدانی سال هاست که در یک کیلومتری دفتر وزیر هستیم و منطقه ما مثلا سال هاست فیبر نوری دارد و ما با مشکل عدیده اینترنت مواجه هستیم (منطقه دبستان سیدخندان)؟ آخر آدم ساده، دور زدن کاغذی امثال شما در قالب چند خط برنامه که کاری ندارد. متاسفیم برای خودمان و برای انقلاب مان و برای کشورمان که مدیرانی با این سطح ساده اندیشی، وزیر و وکیل و رئیس شده اند. واقعا متاسفیم آقای قالیباف. توصیه میکنیم بجای جمع کردن بعضا دور قاب چینها بعنوان مثلا مشاور (بعضیهای آنها را شما بنامید مشاول)، چند متخصص متعهد دلسوز برای نظام و کشور را فراخوان میکردی تا امروز، چنین آماج نقد و مطالبه گری قرار نمیگرفتی.
کد خبر: ۳۹۳۰۶۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۹/۱۴
خصوصیسازی به شیوه ایرانی؛
دولت همواره دنبال پوشش کسری بودجه و کاهش بار مالی خودش بوده که در همه واگذاریها رد آن را میتوان پی گرفت. یعنی خصوصیسازی به عنوان سیاست اصلاحی برای اصلاح عملکرد دولت و توسعه بخش خصوصی به کار برده نشده است. دولت فاقد توانمندی لازم برای قیمتگذاری درست و واقعی شرکتها بوده است. بسیاری از این شرکتها با مشکلات مالی و حقوقی حل و فصل نشده واگذار شدهاند. بعضا صورتهای مالی یا جریان وجوه دارای مغایرت بوده است. تقریبا در همه موارد خصوصیسازی این ناتوانی در دولت مشهود و پررنگ است.
کد خبر: ۳۹۱۴۰۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۵/۳۰
روایت مرکز پژوهشهای مجلس از تامین کسری بودجه ۱۴۰۰؛
مرکز پژوهشهای مجلس در گزارشی از اضافه شدن حدود ۱۰۰ هزار میلیارد تومان به پایه پولی خبر داد. پشت پرده استقراض از صندوق توسعه ملی طبق گزارشات منتشر شده از مرکز پژوهشهای مجلس، در سال ۱۴۰۰ بیشترین منبع برای پوشش کسری بودجه، صندوق توسعه ملی بوده است. در سال مذکور، استقراض ۳۶ همتی از صندوق توسعه ملی در قانون بودجه به تصویب رسیده بود، اما با مجوز شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا اجازه برداشت بیشتر از صندوق توسعه ملی صادر شد و در نهایت ۶۴ همت به طور مستقیم برداشت شد.
کد خبر: ۳۹۰۵۸۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۴/۳۰
کارشکنی علیه یک عاشق بودجه؛
شاید دیگر فردی در نظام برنامهریزی کشور پیدا نشود که مانند محمد کردبچه بگوید «من عاشق بودجه هستم.» کسی که بعد از نزدیک به نیم قرن سابقه حضور و فعالیت در متن بودجه نویسی کشور و سازمان برنامه و بودجه با دلخوری و ناراحتی از این سازمان رفته است.زندگی کاری او نیز همانند هر ایرانی از سال ۸۴ دگرگون شد، در دولت محمود احمدی نژاد او را بازنشسته کردند، اما ناچار شدند با او در موقعیت تنظیم کننده بودجه ادامه دهند. در دولت ابراهیم رئیسی کار نیمه تمام را تمام کردند و بی توجه به گنجینه تجربیات او در بودجه نویسی مدرن، با رفتارهای توهین آمیز زمینه ساز خروج او از سازمان برنامه و بودجه را فراهم کردند. او از اتهامی که در دوره جدید مدیریت سازمان برنامه و بودجه به او زده بودند برایمان روایت کرد و از روزهایی که ۵ صبح در سازمان حضور داشت و شبها دیرتر از بقیه سازمان را ترک میکرد. سالهایی که او حالا میگوید در حق خانواده اش اجحاف شده است.
کد خبر: ۳۸۹۹۵۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۰/۱۸
بررسی شد؛
ریشه تورم ۲۰ درصدی اقتصاد ایران را میتوان رشد نقدینگی منبعث از ناترازی دولت، خلق پول بانکی و ناترازی برخی بانکها بیان کرد، اما علت جهشهای تورمی مانند چهار سال اخیر را باید به جهش ارزی نسبت داد.
کد خبر: ۳۸۸۴۷۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۲/۲۰
گزارش مرکز پژوهش های مجلس درباره لایحه بودجه ۱۴۰۲؛
واقعا کسی نمی خواد بپرسه که اخوی اگر مدیریت بلد نیستید، اصلا چرا هستید؟ اگر تیم اقتصادی درست نمی تونید بسازید و تمایل به محفل و رفیق و فامیل و قبیله دارید، اصلا چرا اومدید؟ اگه قراره الفبای اداره کشور رو با آزمون و خظا یاد بگیرید، کدوم قانون و شرع و عرف بهتون این اجازه رو داده؟ و ..... . چند دهه می شه که کشور داره تورم دو رقمی رو تجربه می کنه و هیچ کس هم صداش در نمی یاد؟ چند دهه می شه که از یک سوراخ به کرات گزیده می شیم و باز هم می گیم ، دولت اونا و دولت ما و چپ و راست و تحویل گرفتن خرابه؟! بسه دیگه . تا کجا قصد اسکول گیر آوردن مردم رو داریم آخه. اقتصاد راه داره و هر به ظاهر وزیر و وکیلی رو که نمی شه مسئول بخش اقتصاد و وزارتخانه های اقتصادی دونست. طرف از وزارت فقط کت و شلوار پوشیدن و ژست بلدم بلدم رو یاد داره و مثلا خودش رو وزیر می دونه و دلخوش به چندتا بله قربان گفتن یه مشت کارمنده و گرفتن حقوق آخر ماهه خودش و نابود کردن خونه میلیون ها ایرانی و به قهقرا کشیدن کشور و دین و هرچه ارزش و انقلابه . بابا جمع کنید این شیوه خاله بازی ظاهرا مدیریتی رو . هی حواله می کنیم به دولت بعدی و ذولت بعدی بدتر از قبلی. این کیه رئیسی، اون کیه روحانی، فلانی کیه احمدی و قبلی اش کیه خاتمی. یعنی قبول کنیم که سازمان مدیریت و برنامه ریزی نمی دونه اوراق قرضه هم نوعی کسری بودجه تلقی می شه؟ مسئولی که مالیات رو درآمد میدونه؟ مدیری که افزایش نرخ دلار و چاپ پول بدون پشتوانه رو به هزار بهانه مثل تحریم تجویز می کنه و توجیه براش میاره؟ دیپلماتی که درگیر ادبیات مرگ بر و درود بر و غافل از منابع و منافع ملی شه؟ و ..... قبول کنیم که اینها مدیرند؟ آقا توسعه ادبیات تخصصی داره و با تخصص و پایمردی تحقق پیدا می کنه نه شعار زدگی و وعده درمانی. یعنی چی تداوم تورم 40 درصدی برای سال 1402؟! گزارش مرکز پژوهش های مجلس رو بخونید لطفا. بخدا آدم آتیش می گیره برای مردمش و کشورش و ارزش هاش و انقلابش .
کد خبر: ۳۸۵۹۶۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۰/۲۶
بودجه ای با کسری عظیم و منابع درآمدی محدود؛
نخستین گزارش مرکز پژوهشهای مجلس در خصوص بررسی لایحه بودجه ۱۴۰۲ منتشر شد. در این گزارش با توجه به کاهش اثر شوک قیمتی ناشی از حذف ارز ترجیحی، در سال ۱۴۰۲ پیش بینی شده است که با فرض تداوم وضعیت موجود، نرخ تورم نسبت به سال ۱۴۰۱ کمتر، ولی همچنان بالای ۴۰ درصد باشد. ضمن اینکه با وجود نرخ رشد اقتصاد پایین و نرخ تورم بالا کاهش نرخ فقر دور از انتظار خواهد بود. همچنین پیش بینی میشود نسبت کسری تراز عملیاتی به مصارف عمومی منفی ۲۵ درصد باشد.
کد خبر: ۳۸۵۹۴۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۰/۲۵
عملکرد برنامه ششم توسعه؛
نظام سازمانی و اداری کشور، دچار آسیبهای جدی است. مدیریت دولتی به هیچ وجه قابل اعتماد نبوده و کارآمدی لازم برای تحقق اهداف را ندارد. محسن پیرهادی نماینده مجلس میگوید که در برنامه ششم توسعه حدود ۳۰ درصد اهداف محقق شده است. سوال اینجاست که به ریش نظام برنامه ریزی کشور بخندیم یا بر بی عرضگی خودمان گریه کنیم؟
کد خبر: ۳۸۲۳۷۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۵/۲۵
وزیر اقتصاد:
وزیر امور اقتصادی و دارایی، افزایش وابستگی بودجه به نفت، افزایش غیرقابل تحقق درآمدهایی مالیاتی و فروش سهام شرکتهای دولتی و تسهیلات تکلیفی بر بانکها را ۴ ایراد اصلی مصوبات کمیسیون تلفیق بودجه مجلس عنوان کرد.
کد خبر: ۳۷۳۲۳۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۱/۳۰
دوگانه تحریف- تحریم؛
قطعا انتخاب سیاستگذار در شرایط تحریم و کرونا، انتخاب بین بد و بدتر است. خطقرمز نامیدن استقراض مستقیم دولت از بانک مرکزی، چون بین بد و بدتر دولت را به انتخاب گزینههای بدتر برای تأمین مالی و کسری بودجه سوق میدهد، یک خطای راهبردی است و حضرت فرمود عاقل کسی نیست که بین خوب و بد، خوب را انتخاب میکند؛ عاقل کسی است که بین بد و بدتر، بد را انتخاب میکند.
کد خبر: ۳۷۲۳۳۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۱/۱۹
یک کارشناس:
از ابتدای سال ۹۷ تا شهریور ۹۹ مجموعا ۵۰ میلیارد دلار تخصیص ارز ۴۲۰۰ تومانی داشته ایم. دیوان محاسبات میگوید ۱۳۳ نفر ۲۵۵ مورد ثبت سفارش انجام داده اند و ۱.۵ میلیارد دلار ارز گرفته اند که هیچ کالایی وارد نکرده اند. آیا برخورد با اینها کار سختی است؟ این نشان میدهد که ما در تشخیص اهلیتها درست عمل نکرده ایم.»
کد خبر: ۳۶۹۹۵۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۰/۲۰
رئیس کل دیوان محاسبات:
دولت در سال آینده به راحتی میتواند حدود ۲۰۰ هزار میلیارد تومان دارایی بفروشد، حتی بسیاری از ساختمان ها، اموال منقول و غیرمنقول، سهام شرکتها قابلیت این موضوع را دارند.
کد خبر: ۳۶۹۹۱۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۰/۲۰
راهکارهای تقویت رشداقتصادی:
دیوان محاسبات در تحلیلی از بودجه سال آینده نوشته، روند افزایش اعتبارات هزینهای طی دوره زمانی ۱۳۹۰-۱۴۰۰ تصاعدی بوده در حالی که رشد درآمدها تقریباً روندی خطی را تجربه کرده است.
کد خبر: ۳۶۸۸۸۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۰/۰۷
واکاوی لایحه بودجه ۱۴۰۱؛
دیوان محاسبات کل کشور در گزارشی جزئیات لایحه بودجه ۱۴۰۱ را واکاوی کرده و پیشنهادهای کاربردی در مورد سند دخل و خرج کشور ارائه داده است. دیوان محاسبات کل کشور برای نخستین بار اقدام به بررسی و تحلیل روند بودجهای و عملکردی آن طی ۱۲ سال اخیر نموده و جزئیات لایحه بودجه سال ۱۴۰۱ را واکاوی و جهت بهرهبرداری روسای قوا، نمایندگان مجلس شورای اسلامی، سایر مقامات و نخبگان و صاحبنظران حوزه مالیه عمومی ارائه کرده است.
کد خبر: ۳۶۸۶۶۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۰/۰۴